Socjologiczny aspekt przemocy w rodzinie na Podhalu

Jednym z wciąż aktualnych i wyjątkowo powszechnych problemów współczesnego społeczeństwa jest niezwykle trudne do wyeliminowania zjawisko jakim jest przemoc domowa, dotycząca zazwyczaj znęcania psychicznego lub częściej fizycznego mężczyzn nad kobietami. Według badań przeprowadzonych przez organizacje pozarządowe wynika, że codziennie w wyniku przemocy domowej ginie więcej kobiet niż z powodu raka. Za przyczynę występowania przemocy w rodzinie, której najczęstszymi ofiarami są kobiety można wskazać patriarchalny model rodziny, występujący w konserwatywnych, skrajnie tradycjonalistycznych społeczeństwach.

Przykładem takiego społeczeństwa jest ludność góralska Podhala, gdzie występuje wysoki stopień przemocy w rodzinie.
Jak można przeczytać w Krajowym Programie Działań na Rzecz Kobiet przyjętym przez Rząd RP w 2003 roku, „przemoc wobec kobiet jest przejawem historycznej nierówności sił w stosunkach pomiędzy kobietami a mężczyznami, która doprowadziła do zdominowania i dyskryminacji kobiet przez mężczyzn oraz stanowi barierę dla pełnego awansu kobiet”. Dominująca rola mężczyzn w rodzinie jest na Podhalu wciąż popularna ze względu na konserwatywną mentalność górali. Kobiety są bite i poniżane, a prawo w tej sytuacji jest często bezczynne. Jak stwierdza Adam Podgórecki większość deklarowanych norm dotyczących równości płci znajduje się bez pokrycia w rzeczywistości. Obowiązki kobiet są większe, a pozycja społeczna nieporównywalnie słabsza. Według feministycznej teorii prawa, prawo odzwierciedla męski punkt widzenia, ochrona praw kobiet jest trywializowana i pomijana. FTP podważa założenia oparte o obiektywizm, bezstronność, równość i sprawiedliwość, a także stwierdzała zmaskulinizowanie instytucji.

Catherine Mackkinnon jako radykalna feministka postrzegała sytuację kobiet w sposób analogiczny do marksizmu, u którego praca pełni tę samą rolę co u niej seksualność. W sposób krytyczny wskazuje jakie role pełni dominujący mężczyzna i zdominowana kobieta, a prawo odbiera kobietę tak jak mężczyzna – na podstawie degradujących stereotypów.
Mężczyzna w patriarchalnym modelu rodziny czuje się mocniejszy, ponieważ zazwyczaj tylko on zarabia na rodzinę, dlatego czuje się upoważniony traktować swoją partnerkę w sposób hańbiący. W większych miastach można zauważyć mniejszą tendencję do tego typu problemów, ponieważ upowszechnia się typ niezależnej, pracującej kobiety, świadomej swoich praw. Górale zamieszkujący Zakopane, a także okoliczne wsie są niestety wciąż społecznością o poglądach mocno konserwatywnych, które degradują pozycję kobiet w stosunku do mężczyzn. Jest to przyczyną patologii w rodzinach i wciąż silnych tendencji do przemocy domowej wobec kobiet oraz traktowania tego zjawiska jako wewnętrznej sprawy rodziny.

Za przykład może posłużyć brak powołania przez władze Zakopanego Zespołów Interdyscyplinarnych, w ramach nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 2009 roku.